عنوان: تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ): مفاهیم، روش‌ها و تضامین
تامین مالی جمعی یا کرادفاندینگ به عنوان یکی از روش‌های نوین تامین مالی در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در اکوسیستم کارآفرینی و نوآوری پیدا کرده است. این روش با ایجاد پلی میان ایده‌پردازان و سرمایه‌گذاران خرد، امکان تحقق طرح‌های نوآورانه را بدون نیاز به منابع مالی سنتی فراهم می‌کند. در این مقاله به بررسی جامع مفهوم تامین مالی جمعی و روش‌های اجرایی آن می‌پردازیم.
مفهوم و اهمیت تامین مالی جمعی
تامین مالی جمعی یا کرادفاندینگ به روشی اطلاق می‌شود که در آن گروهی از افراد با سرمایه‌گذاری‌های کوچک، امکان تامین مالی یک طرح بزرگ را فراهم می‌آورند. این روش فارغ از محدودیت‌های تامین مالی سنتی همچون وام‌های بانکی، به ایده‌پردازان اجازه می‌دهد با جذب سرمایه از عموم مردم، طرح‌های خود را به مرحله اجرا برسانند. سکوهای تامین مالی جمعی نقش واسطه میان سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را ایفا می‌کنند و با ایجاد بستری امن، زمینه تعامل این دو گروه را فراهم می‌آورند.
در ایران، سکوهای تامین مالی جمعی فعالیت خود را با دریافت مجوز از نهادهای نظارتی مانند فرابورس آغاز کرده‌اند. این سکوها با ایجاد مکانیزم‌های نظارتی چندلایه، تلاش می‌کنند ریسک‌های موجود در مسیر تامین مالی جمعی را کاهش دهند و محیطی امن برای تعاملات مالی میان سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایجاد کنند.
فرآیند تامین مالی جمعی
شرکت‌ها و افرادی که قصد جذب سرمایه برای اجرای طرح‌های نوآورانه خود دارند، باید مراحل ذیل را طی کنند:
ارسال درخواست و معرفی طرح: سرمایه‌پذیران ابتدا باید درخواست خود را به همراه معرفی کاملی از طرح به سکوی تامین مالی جمعی ارسال کنند.
ارزیابی طرح: کارشناسان سکوی تامین مالی جمعی، طرح ارائه‌شده را از جنبه‌های مختلف بررسی و ارزیابی می‌کنند.
انعقاد قرارداد و ارائه تضامین: در صورت تأیید طرح، قراردادی بین سرمایه‌پذیر و سکوی تامین مالی منعقد شده و سرمایه‌پذیر موظف است تضامین لازم شامل چک یا ضمانت‌نامه را ارائه دهد.
اخذ تأییدیه از نهادهای مالی و فرابورس: پس از تکمیل مراحل قبلی، سکوی تامین مالی جمعی، تأییدیه‌های لازم را از نهادهای مالی (مانند سبدگردان) و سازمان فرابورس اخذ می‌کند.
ایجاد سکو: در نهایت، سکوی جذب سرمایه برای طرح مورد نظر بر بستر سکوی تامین مالی جمعی ایجاد می‌شود.
تضامین در تامین مالی جمعی
یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی تامین مالی جمعی، ایجاد اعتماد میان سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران است. از آنجا که سرمایه‌گذاران عموماً شناخت کافی از سرمایه‌پذیران ندارند، وجود تضامین مناسب برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری ضروری است. تضامین، اطمینان خاطر را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورند و آن‌ها را به سرمایه‌گذاری در طرح‌های تامین مالی جمعی ترغیب می‌کنند.
سکوهای تامین مالی جمعی برای کاهش ریسک و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران، مکانیزم‌های نظارتی چندلایه‌ای را طراحی کرده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، الزام سرمایه‌پذیران به ارائه تضامین معتبر است. این تضامین نوعی "حسن نیت" و تعهد سرمایه‌پذیر به بازپرداخت اصل یا اصل و سود سرمایه در زمان مقرر محسوب می‌شوند.
انواع تضمین در تامین مالی جمعی
ضمانت‌نامه تعهد پرداخت
ضمانت‌نامه تعهد پرداخت یکی از معتبرترین اشکال تضمین در تامین مالی جمعی است. این ضمانت‌نامه سندی تجاری است که به موجب آن، دریافت‌کننده ضمانت‌نامه می‌تواند تا تاریخ سررسید، مبلغ مندرج در آن را از صادرکننده ضمانت‌نامه مطالبه کند. این قرارداد معمولاً بدون قید و شرط است، اگرچه ممکن است قبل از تسویه، اخطاریه‌ای از طرف ذینفع صادر شود که نشان می‌دهد ذینفع به تعهدات خود عمل کرده، اما طرف دیگر به تعهدات خود پایبند نبوده است.
ضمانت‌نامه‌های تعهد پرداخت توسط بانک‌ها یا صندوق‌های پژوهش و فناوری با مبالغ مشخص صادر می‌شوند. در زمینه تامین مالی جمعی، این ضمانت‌نامه‌ها می‌توانند به ارزش درصدی از اصل پول، کل اصل پول، اصل و بخشی از سود یا کل مجموع اصل و سود صادر شوند.
در طرح‌های تامین مالی جمعی، معمولاً سرمایه‌پذیر بازپرداخت اصل سرمایه در پایان طرح را تعهد می‌کند. این بدین معناست که با پایان یافتن زمان طرح، برگشت اصل پول سرمایه‌گذاران بی‌چون و چرا است. حال اگر طبق گزارش پایانی، سود حاصل شده متفاوت از پیش‌بینی اولیه باشد، پلتفرم تامین مالی جمعی می‌تواند تا سقف تعهد شده در ضمانت‌نامه، مبلغ را از بانک مطالبه کند و مابه‌التفاوت را (در صورت بیشتر بودن سود واقعی) از خود سرمایه‌پذیر دریافت نماید.
چک و سفته
چک و سفته از متداول‌ترین ابزارهای تضمین در فعالیت‌های تجاری هستند و در طرح‌های تامین مالی جمعی نیز کاربرد دارند. این ابزارها برخلاف ضمانت‌نامه‌ها که اسناد عندالمطالبه هستند، دارای تاریخ سررسید مشخصی هستند.
برای دریافت سفته نیاز به ارائه مدارک یا اطلاعات خاصی نیست، اما برای دریافت دسته چک، فرد باید شرایط خاصی را احراز کند.
ساختار و مراحل اجرایی تامین مالی جمعی در ایران
در ایران، سکوهای تامین مالی جمعی مانند آی‌فاند با دریافت مجوز از نهادهای نظارتی مانند فرابورس، امکان جذب سرمایه برای طرح‌های نوآورانه را فراهم می‌کنند. این سکوها با ایجاد مکانیزم‌های نظارتی چندلایه تلاش می‌کنند محیطی امن برای سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایجاد کنند.
فرآیند تامین مالی جمعی در ایران شامل مراحل متعددی است که از ارسال درخواست و معرفی طرح آغاز شده و با جذب سرمایه و اجرای طرح به پایان می‌رسد. در این میان، مرحله ارائه تضامین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و سرمایه‌پذیران باید تضامین معتبر مانند چک، ضمانت‌نامه بانکی یا قراردادهای فعال ارائه دهند.
چالش‌های تامین مالی جمعی و راهکارها
علی‌رغم مزایای متعدد تامین مالی جمعی، این روش با چالش‌هایی نیز مواجه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، ایجاد اعتماد میان سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران است. سکوهای تامین مالی جمعی با الزام سرمایه‌پذیران به ارائه تضامین معتبر، تلاش می‌کنند این چالش را برطرف کنند.
چالش دیگر، عدم آشنایی کافی جامعه با مفهوم تامین مالی جمعی و مزایای آن است. آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده می‌تواند به افزایش آگاهی و استقبال عمومی از این روش تامین مالی کمک کند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
تامین مالی جمعی روشی نوین و کارآمد برای جذب سرمایه و اجرای طرح‌های نوآورانه است که با حذف واسطه‌های سنتی، امکان تعامل مستقیم سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را فراهم می‌آورد. در این میان، تضامین نقش مهمی در کاهش ریسک و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران دارند.
ضمانت‌نامه تعهد پرداخت، قرارداد فعال و چک و سفته از مهم‌ترین ابزارهای تضمین در تامین مالی جمعی هستند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. بانک‌ها و صندوق‌های پژوهش و فناوری با صدور ضمانت‌نامه‌های تعهد پرداخت، نقش مهمی در تسهیل فرآیند تامین مالی جمعی ایفا می‌کنند.
شرکت آویران با سابقه درخشان و تجارب متعدد در حوزه اخذ تضامین مالی، آماده ارائه خدمات تخصصی به شرکت‌ها و مؤسسات جهت دریافت تضامین مورد نیاز برای تأمین مالی می‌باشد. این مجموعه با بهره‌گیری از دانش فنی و شبکه ارتباطی گسترده، می‌تواند همراهی مؤثر برای متقاضیان محترم در این زمینه باشد.
